دورکاری عبدالعزیز فرمانفرمائیان

عبدالعزیز فرمانفرمائیان  (۱۲۹۹ – ۳۱ خرداد ۱۳۹۲، پالما ده مایورکا، اسپانیا) معمار معاصر ایرانی، استاد دانشگاه تهران و از بنیان گذاران نظام مهندسی جدید در ایران بود.

عبدالعزیز فرمانفرمائیان در سال ۱۲۹۹ در خانواده‌ای متمول و وابسته به سلطنت قاجار در خوزستان به دنیا آمد.

او فرزند عبدالحسین میرزا فرمانفرما و بتول خانم احشمی کرمانشاهی بود. پدرش از نوادگان عباس میرزا به‌شمار می‌آمد

و سال‌ها به عنوان والی ایالت‌های مهم حکمرانی کرده بود و مادرش بتول‌خانم از جانب پدری به سادات احشمی کرمانشاه

و از طرف مادری به خاندان دولتشاهی و محمدعلی میرزا دولتشاه نسب می‌برد. او علاوه بر عبدالعزیز از فرمانفرما

صاحب هشت فرزند شد، از جمله مریم فیروز (مؤسس سازمان زنان حزب توده)، منوچهر فرمانفرمائیان (نویسنده کتاب خون و نفت)

و عبدالعلی فرمانفرمائیان (مؤسس نخستین پالایشگاه خصوصی نفت در ایران).

فرمانفرمائیان تحصیلات خود را در دانشسرای عالی ملی هنرهای زیبای پاریس گذراند و در آوریل دهه ۳۰ فارغ‌التحصیل شد

و به ایران بازگشت. او ابتدا در گاراژ پدر خود کار طراحی را آغاز نمود. وی سپس در یکی از آتلیه‌های دانشکده هنرهای زیبای

دانشگاه تهران زیر نظر محسن فروغی همراه با مهندس آفتن دلیان، هوشنگ سیحون و حیدر غیایی به کار و تدریس مشغول شد.

آثار تولیدی دفتر وی عمدتاً به صورت کامل با طراحی معمارانی که در آنجا مشغول به کار بودند ابه انجام می‌رسید و وی نقش راهبردی

در روند جاری قراردادها و امور مدیریتی دورکاری را بر عهده داشت. تمامی جمع پرشمار برادران و خواهران وی از شخصیت‌های ذی‌نفوذ

عصر پهلوی در ایران بودند. فرمانفرمائیان در دوره ریاست جمهوری بیل کلینتون توانست طی شکایتی از دولت ایران از محل

حساب‌های بلوکه شده ایران در ایالات متحده کل خسارت خود در رابطه با خروجش از ایران را که بالغ بر یک میلیون دلار بود دریافت کند.

استادیوم ورزشی آزادی

ورزشگاه ملّی ایران است. این ورزشگاه برای میزبانی بازی‌های آسیایی ۱۹۷۴ که در تهران برگزار می‌شد ساخته شد.

این ورزشگاه در واقع بخشی از مجموعهٔ ورزشی آزادی است؛ که بازی‌های خانگی تیم ملی فوتبال ایران و همچنین

دو تیم بزرگ پایتخت‌نشین استقلال و پرسپولیس در این ورزشگاه برگزار می‌شود.

طبق گزارشی که در مهرماه سال ۱۳۹۲ در بلیچر رپورت منتشر شد، ورزشگاه آزادی در میان ۲۰ ورزشگاه برتر جهان جای گرفت.

همچنین این ورزشگاه برای مدت زیادی در رسانه‌های مطرح جهان از جمله گاردین به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین ورزشگاه‌های جهان مطرح بود.

ساختمان‌های شرکت نفت

بنای ساختمان شرکت ملی نفت، وزارت نفت کنونی در اواسط دهه 1330 خورشیدی در محل سابق باشگاه شرکت ملی نفت

در خیابان طالقانی (تخت جمشید سابق) تقاطع خیابان حافظ آغاز شد.

مسجد دانشگاه تهران

معماری بنا ترکیبی از معماری سنتی ایرانی و معماری مدرن می‌باشد. مسجد دانشگاه تهران در فضایی به وسعت ۱۸۰۰ مترمربع

ساخته شده که ۹۰۰ مترمربع به شبستان و ۹۰۰ مترمربع نیز به صحن مسجد اختصاص یافته‌است. زیرسازی بنا از سنگ داغون اصفهان

و بتن مسلح و دارای گنبدی به شکل عدسی است که دورکاری پایه‌های آن را ستون‌های مورب از بدنه اصلی ساختمان جدا کرده‌است.

ستون‌ها و فلکه دور گنبد و شبکه‌های طبقه اول از کاشی معرق و توسط استادان کاشی‌ساز اصفهانی تراشیده و نصب شده‌است.

کتیبه‌های شبستان نیز به همین شیوه از زمینه یک رنگ ساخته شده‌است. در کاشی کاری مسجد آیاتی از قرآن مجید به کار رفته‌است.

این مسجد دارای دو مناره، هر یک به ارتفاع ۲۸/۴۰ متر می‌باشد که تمامی با سنگ تراورتن پوشیده شده و عبارت «الملک‌لله» روی

آن‌ها نقش بسته‌است. در طراحی بنا بر اصالت هنری کاشی کاری عهد سلجوقیان که توسط هنرمندان و معماران ایرانی به وجود آمد

و در زمان صفویه کامل شد تأکید شده‌است.

ساختمان وزارت کشاورزی

ساخت بنای ۲۴ طبقه وزارت کشاورزی که به آن کاخ کشاورزی هم اطلاق می شود، در سال در سال ۱۳۴۹ شروع و ۱۳۵۳ توسط عبدالعزیز

فرمانفرمائیان طراحی شد و پس از آن توسط پیمانکاران ایتالیایی ساخته شد و در سال۱۳۵۴ ، به بهره برداری رسید.

پاویون ایران در اکسپو ۶۷ مونترال، کانادا

نمایشگاه جهانگیر و بین‌المللی ۱۹۶۷ یا به اکسپو ۶۷ یک نمایشگاه بین‌المللی دورکاری همگانی بود که در سال ۱۹۶۷ در مونترال

در استان کبک کانادا برگزار شد. این نمایشگاه به عنوان کامیاب‌ترین و موفق‌ترین نمایشگاه جهانی سده بیستم شناخته می‌شود

که بیشترین شمار بازدیدکننده تا آن تاریخ و ۶۲ کشور مشارکت‌کننده را در بر می‌گرفت.

اکسپوی جهانی سال ۱۹۶۷ با موضوع کلی ” انسان و جهان پیرامونش ” در مونترال کانادا شکل گرفت .

پاویون ایران با عنوان  هزار و یک چهره از ایران ” در این اکسپو شرکت کرد.

طراحی پاویون ایران بر اساس فیلپا هایی نشات گرفته از معماری سنتی ایران که با تزییناتی به رنگ لاجورد از

کاشی معرق اصفهان پوشانده شده بود ، انجام شد.

پاویون در دو طبقه با بازشو در میان آن طراحی شده است که بازشو سیالیت بصری بیشتری به فضا داده است .

لبه های بازشو با طرح های مس و نقوش اسلیمی تزیین یافته است .

 

طرح پاویون ایران در نمایشگاه بین المللی مونترال با اهداف طراحی شده ولی معمار کوشیده است تا در پس معماری مدرن،

صورتی ایرانی به کارها بخشد.

موزه فرش ایران

یکی از موزه‌های استان تهران است. این موزه به دستور دورکاری شهبانو فرح پهلوی ساخته شد و در روز ۲۲ بهمن ۱۳۵۶ به وسیله

وی گشوده شد. این موزه در ضلع شمالی پارک لاله تهران واقع شده‌است. در این موزه فرش‌های بسیار نفیس از سراسر ایران

که حاصل کار هنرمندان مشهور می‌باشد به نمایش گذاشته شده‌است . هدف از تشکیل این موزه را می‌توان پژوهشی در سوابق،

تحصیلات و کیفیت تاریخی هنر و صنعت فرش خاصه فرش ایرانی دانست. این موزه شامل سایر محصولات از قبیل گلیم هم می‌شود.

وی نمایی بیرونی این موزه را همچون یک دار قالی ساخته است و مهمترین شاخصه آثاری که او طراحی کرده است روح وخصلت

ایرانی بودن و حفظ اصالت است.

 

وسعت موزه ۳۴۰۰ متر است که در دو تالار مجزا تفکیک شده است تالار اصلی دورکاری در طبقه همکف، نمایشگاه دائمی ۱۵۰ عدد قالی

از دوران های مختلف از قرن نهم تا دوره ی معاصر است . که ۱۳۵ عدد از آنها به شاهکارهای قالی ایران از شهرهای مختلف

همچون اصفهان، تبریز، کاشان، کرمان، خراسان و کردستان است و یکی از بهترین جاهایی است که در آن می توان تاریخ و هنر

را با هم در یک جا دید.

و تالار طبقه فوقانی برای نمایشگاه های فصلی و موضوعی تعبیه شده است.